• Polityka migracyjna Polski z perspektywy prawa regulującego obszar rynku pracy. Nieoczywiste aspekty i ostatnie zmiany
    Polska nie ma obecnie dokumentu, który w sposób zwarty, spójny i kompleksowy regulowałby założenia krajowej polityki migracyjnej. Dokument taki powinien obejmować różne obszary funkcjonowania państwa. Istotną jego częścią, zwłaszcza w obecnych realiach gospodarczych, powinno być określenie kierunków regulacji prawnych dla polityki rynku pracy w zakresie zatrudniania cudzoziemców. Nie oznacza to jednak, że Polska nigdy nie posiadała skonsolidowanej polityki migracyjnej ani że prace nad przygotowaniem takiego dokumentu nie są prowadzone. W 2016 roku dokument Polityka migracyjna Polski — stan obecny i postulowane działania z 2012 r. został unieważniony. W ostatnim czasie pojawiło się kilka dokumentów o takim poziomie oddziaływania, przygotowanych czy to w ramach działań administracji publicznej, czy też inicjatyw oddolnych. Pomimo możliwości zaklasyfikowania ich jedynie jako projektów lub postulatów, należy zdecydowanie przyznać, że ich treść odzwierciedla zarówno trendy społeczne, jak i polityczne, a tym samym stanowi ważny punkt odniesienia w badaniach nad problemami związanymi z migracjami. Wzrost obecności cudzoziemców na krajowym rynku pracy jest zjawiskiem niezaprzeczalnym, a jego dalszy rozwój jest pewny. Z tego powodu wszelkie działania legislacyjne oddziałujące na dostęp cudzoziemców do polskiego rynku pracy powinny być traktowane jako istotne zarówno z ekonomicznego, jak i socjologicznego punktu widzenia. Są one bowiem odzwierciedleniem woli ustawodawcy w zakresie uregulowania dostępu cudzoziemców do rynku pracy. Przedmiotem artykułu jest zbadanie istniejących regulacji prawnych w zakresie dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy w celu ustalenia, czy, a jeśli tak, to w jakim zakresie, stanowią one spójny normatywnie obraz szczątkowej polityki migracyjnej. Konfrontacja ustalonego stanu prawnego z możliwymi kierunkami jego rozwoju pozwoli na zbudowanie postulatów de lege ferenda w aspekcie polityki migracyjnej dotyczącej rynku pracy. W artykule skupiono się na tych aspektach prawnych polityki migracyjnej skoncentrowanej na rynku pracy, które nie wydają się oczywiste. Dodatkowo opisane zostały przykłady oparte na zmianach w prawie obowiązujących od 29 stycznia 2022 roku.
  • Postrzeganie dyskryminacji w ocenie pracowniczej przez pracowników z niepełnosprawnością i ich przełożonych
    Publikacje dotyczące osób z niepełnosprawnością poświęcone są głównie sytuacji pojawiających się na ich styku z organizacją. Szeroko omawiane są aspekty rekrutacji, selekcji i fizycznego przystosowania do miejsca pracy. Większość badań jest prowadzona z punktu widzenia osób pełnosprawnych, które muszą przystosować się do przyjęcia w organizacjach pracowników z niepełnosprawnością i współpracy z nimi. Natomiast niewiele pozycji literaturowych poświęconych jest ocenie pracy tych pracowników z ich własnej perspektywy. Autorka stawia następujące pytania: Czy pracownicy z niepełnosprawnością i ich bezpośredni przełożeni postrzegają ocenę pracowniczą w podobny sposób? Jakie kryteria są brane pod uwagę podczas oceny wyników pracy pracowników z niepełnosprawnością i ich pełnosprawnych kolegów? Jakie postawy wobec pracy są promowane przez przełożonych? W artykule omówiono wyniki badania kwestionariuszowego pracowników z niepełnosprawnością (92 osoby) oraz ich bezpośrednich przełożonych (50 osób), zatrudnionych w przedsiębiorstwach otwartego rynku pracy. Wskazują one na pewne rozbieżności w postrzeganiu oceny pracowniczej osób z niepełnosprawnością przez obie badane grupy.
  • Inspekcje Europejskiego Urzędu ds. Pracy – mały krok w kierunku budowania unijnego rynku pracy
    Celem artykułu jest przedstawienie możliwości przeprowadzania uzgodnionych i wspólnych inspekcji przez Europejski Urząd ds. Pracy (ELA), co w przyszłości może być podstawą budowania unijnego rynku pracy. Dotychczasowe inspekcje dotyczyły sektora budowlanego, rolnictwa oraz transportu drogowego. Uzgodnione i wspólne inspekcje stanowią ważny element działań i kompetencji ELA, otwarta jest jednak kwestia, jak często partnerzy społeczni i państwa członkowskie będą korzystały z tej możliwości.
  • Status prawny spółki cywilnej w świetle ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
    Celem artykułu jest analiza problematyki ochrony roszczeń pracowników zatrudnionych w spółkach cywilnych w razie niewypłacalności pracodawcy. Problematyka ta została przenalizowana w dwóch wariantach. W pierwszym wariancie przyjęto, że pracodawcą pracowników jest spółka cywilna. W drugim — że pracodawcą zbiorowym są wspólnicy spółki cywilnej. Autorka wskazuje na niedostosowanie rozwiązań ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy do konstrukcji spółki cywilnej i związane z tym trudności w uzyskaniu świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na jakie mogą napotykać pracownicy zatrudnieni w tych spółkach. W rezultacie przeprowadzonej analizy sformułowano wnioski de lege ferenda, które mogą ułatwić uzyskiwanie świadczeń przez pracowników zatrudnionych w spółkach cywilnych.
  • Prawne aspekty automatyzacji przyznawania i wypłaty świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych
    Automatyzacja i komputeryzacja czynności organu administracji publicznej umożliwia załatwienie konkretnej sprawy administracyjnej przez Internet bez wychodzenia z domu. Część postępowań prowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w czasie pandemii COVID-19 uległa całkowitej automatyzacji, co oznacza, że były procedowane bez udziału człowieka — pracownika organu. Możliwe okazało się zdalne złożenie wniosku o świadczenie, automatyczna formalna weryfikacja tego wniosku, automatyczna ocena merytoryczna sprawy i jej rozstrzygnięcie, automatyczne przyznanie świadczenia oraz jego wypłata. Przykładem mogą być tutaj postępowania dotyczące świadczenia postojowego przewidzianego ustawą o COVID-19. Czynności w tym postępowaniu były dokonywane w sposób zautomatyzowany — bez udziału pracownika organu. Nowa forma działania organu administracji publicznej polegająca na zautomatyzowanym rozstrzyganiu spraw stała się faktem, pomimo tego, iż nie została przewidziana w przepisie prawa. Działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyprzedziły ustawodawcę, co oznacza, że były podejmowane bez podstawy prawnej. Autorka wskazuje, że automatyczne wydawanie decyzji ze względu na zasadę praworządności i potrzebę zagwarantowania ochrony praw strony postępowania wymaga wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych. Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, m.in. z uwagi na zasadę schematyzmu oraz formalizmu normatywnego, należą do tej kategorii spraw, które najlepiej poddają się działaniom algorytmów, a tym samym zautomatyzowanemu rozstrzyganiu.
  • Znaczenie zasady sumowania okresów ubezpieczenia dla obliczania wysokości świadczeń ubezpieczeniowych w świetle najnowszego orzecznictwa TSUE
    Autor przedstawia zasady sumowania okresów ubezpieczenia, zamieszkania lub zatrudnienia oraz proporcjonalnego ustalania ukończonych okresów ubezpieczenia w państwach członkowskich UE. Mają one bezwzględnie obowiązujące zastosowanie we wszystkich sytuacjach związanych z uprawnieniami do świadczeń z zabezpieczenia społecznego przez osoby przemieszczające się w ramach Unii Europejskiej. Stosowanie tych zasad zostało przedstawione na przykładzie nabycia uprawnienia do emerytury. W najnowszej sprawie C-866/19 SC przeciwko ZUS I Oddział w Warszawie TSUE orzekł, że zastosowanie powyższej zasady nie może być ograniczone do przypadku analizowanego w innym „polskim” wyroku wydanym we wcześniejszej, podobnej sprawie C-440/09. Potencjalna kolizja wykładni stosowanej przez sądy ubezpieczeń społecznych w Rzeczypospolitej Polskiej została zażegnana przez wyrok TSUE z 21 października 2021 r. w sprawie C-866/19.
  • Ustawa o grupowych zwolnieniach – obowiązek zwrotu odprawy z art. 8 ust. 1 w odniesieniu do zwolnień indywidualnych – najnowsze orzecznictwo
    Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do skatalogowania sytuacji, w których odprawa przewidziana w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych wypłacona zwolnionemu pracownikowi staje się świadczeniem nienależnym. Szczególną uwagę poświęca wypowiedziom Sądu Najwyższego odnoszącym się do zwolnień indywidulanych w trybie powołanej ustawy (art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r.).

Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz