- Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda — zmiana miejsca wykonywania pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy? Część 1 (3-9)
Celem pierwszej części artykułu jest analiza pracy zdalnej de lege lata na gruncie ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. tarcza antykryzysowa). Autor przedstawia przepisy o pracy zdalnej oraz ich kolejne nowelizacje. Analizuje kompetencje pracodawcy dotyczące wprowadzenia pracy zdalnej, przesłanki jej wykonywania, zakres przedmiotowy, a także prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Część druga artykułu będzie poświęcona perspektywom uregulowania pracy zdalnej w kodeksie pracy. Autor prezentuje pogląd, że de lege ferenda istotą pracy zdalnej jest jej umiejscowienie w domu, czyli w sferze prywatnej pracownika. Jego zdaniem z teoretycznoprawnego punktu widzenia praca w zakładzie pracy oraz praca w domu mogą stać się równorzędnymi wariantami stosunku pracy.
- Kilka uwag o pracy zdalnej (10-16)
Praca zdalna to bez wątpienia jedno z ważniejszych nowych rozwiązań prawnych przyjętych w prawie pracy w związku z pandemią COVID-19. Celem artykułu jest analiza pojęcia pracy zdalnej, relacji zachodzących między pracą zdalną i telepracą, a także określenie miejsca przepisów dotyczących pracy zdalnej w stosunku do innych uregulowań prawa pracy oraz w ramach tej gałęzi prawa. Według autora zasadniczy cel pracy zdalnej, a mianowicie „przeciwdziałanie COVID-19”, skłania do postrzegania jej jako instytucji prawa ochrony pracy.
- Zmiana dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (17-25)
Celem artykułu jest przedstawienie zmian w dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, dokonanych przez dyrektywę 2018/957 z 28 czerwca 2018 r. Autor opisuje najważniejsze z tych zmian, ich genezę i cel, zarazem konfrontuje je z zarzutami stawianymi przez rząd Polski i Węgier w postępowaniach C-626/18 i C-620/18, zmierzającymi do stwierdzenia nieważności kluczowych postanowień dyrektywy 2018/957 lub całej dyrektywy, a także z dotychczasowymi poglądami piśmiennictwa na tle zmian wprowadzonych w instytucji delegowania pracowników.
- Porozumienia zbiorowe w tarczy antykryzysowej (26-35)
Bezprecedensowe zdarzenie, jakim jest światowa pandemia koronawirusa, spowodowało uchwalenie i wdrożenie wielu rozwiązań mających na celu zapobieganie i zwalczanie epidemii oraz spowodowanych nią niekorzystnych następstw społecznych, ekonomicznych i zdrowotnych w postaci tzw. tarczy antykryzysowej. Jednym z jej elementów są szczególne rozwiązania w zakresie prawa pracy, wśród których poczesne miejsce zajmują porozumienia antykryzysowe. Tarcza antykryzysowa umożliwiła zawieranie porozumienia o obniżeniu wymiaru czasu pracy lub przestoju ekonomicznym, porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami, porozumienia o wprowadzeniu równoważnego systemu czasu pracy. Celem artykułu jest próba krytycznej analizy porozumień zbiorowych wprowadzonych tarczą antykryzysową i ostrożnej oceny wywieranych przez nie skutków społecznych i ekonomicznych.
- Zwolnienie z obowiązku opłacenia składek na podstawie tarczy antykryzysowej na tle poprzednio obowiązujących rozwiązań dotyczących umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne (36-41)
Jednym z mechanizmów ułatwiających płatnikowi składek na ubezpieczenia społeczne wywiązanie się ze zobowiązań wobec systemu ubezpieczeń społecznych jest ich umorzenie. Rozwiązania prawne przyjęte w celu przeciwdziałania skutkom pandemii COVID-19 w inny niż dotychczas sposób określają skutki umorzenia niektórych należności składkowych. Autor prezentując reguły umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne określone przepisami ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, innych aktów prawnych, zwanych „ustawami abolicyjnymi”, wskazuje na konsekwencje różnic pomiędzy nimi a przepisami covidowymi. Formułuje także wnioski de lege ferenda, które mogą mieć znaczenie w przyszłości nie tylko ze względu na obecną pandemię, ale także na inne zjawiska rzutujące na bezpieczeństwo gospodarcze, zdrowotne i socjalne społeczeństwa.
- Odpowiedzialność karna pracodawcy za czyny zabronione w sferze ubezpieczeń społecznych (42-49)
Artykuł ma na celu przedstawienie przestępstw i wykroczeń przeciwko prawom pracowników w sferze szeroko rozumianego ubezpieczenia społecznego. Czyny te stanowią istotną część socjalnego prawa karnego, jednak podobnie jak w przypadku pozostałych przestępstw i wykroczeń z tej grupy ustawodawca daleki jest od stworzenia spójnego systemu odzwierciedlającego hierarchię dóbr prawnych oraz skutecznego z perspektywy polityki karania. Autorka przedstawia przede wszystkim problemy pojawiające się na tle zakresu przedmiotowego art. 218 § 1a kodeksu karnego oraz systemu sankcji za wykroczenia ujęte w ustawach o systemie ubezpieczeń społecznych, o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i o pracowniczych planach kapitałowych.
- Zakaz powierzania określonych zadań osobom emerytowanym a dyskryminacja ze względu na wiek (50-52)
Trybunał Sprawiedliwości UE po raz kolejny wydał orzeczenie dotyczące zagadnienia dyskryminacji ze względu na wiek. W wyroku z 2 kwietnia 2020 r. w sprawie C-670/18, CO przeciwko Comune di Gesturi, Trybunał uznał, że prawo Unii nie stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które zakazuje podmiotom administracji publicznej powierzania zadań związanych z badaniem i doradztwem osobom emerytowanym, w zakresie, w jakim, po pierwsze, uregulowanie to zmierza do zgodnego z prawem celu polityki zatrudnienia i rynku pracy, a po drugie, wdrożone środki służące realizacji tego celu są właściwe i konieczne.
- Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia bez winy pracownika — prawo do ponownego zatrudnienia (53-54)
Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego w odniesieniu do zagadnienia prawa pracownika, z którym rozwiązano stosunek pracy bez wypowiedzenia bez jego winy, do ponownego zatrudnienia u tego samego pracodawcy.
- Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę (55)
- Przegląd Dzienników Ustaw z 2020 r. od poz. 1526 do poz. 1725 (56-58)
- Recenzja książki Damiana Walczaka "Przywileje w zabezpieczeniu na starość w Polsce" (59-63)
Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz