•  Artykuły
    • Pracownicze plany kapitałowe – nowa forma zabezpieczenia społecznego? Wybrane kontrowersje na tle podstawowych założeń ustawy o PPK
      4 października 2018 r. Sejm przyjął ustawę o pracowniczych planach kapitałowych. Plany te wymykają się spod tradycyjnych klasyfikacji wykorzystywanych dla opisu poszczególnych filarów systemu emerytalnego w Polsce. Ustawa unika kwalifikowania ich jako formy realizacji konstytucyjnego zabezpieczenia społecznego, które statuuje art. 67 ust. 1 Konstytucji RP. Tymczasem w zależności od przyjętego stanowiska w tym zakresie zasadnicze założenia ustawy budzą wiele zastrzeżeń, głównie natury konstytucyjnej. Autor przedstawia kontrowersje związane z kształtem rozwiązań zawartych w ustawie o PPK.
    • Antiquae famae custos? Związki zawodowe a polityka w Polsce
      Aktywność polityczna związków zawodowych w Polsce cieszy się długą tradycją. Transformacja z 1989 r. jej nie zmniejszyła, przynajmniej w odniesieniu do NSZZ „Solidarność”. Oprócz przyczyn o charakterze społecznym czy psychologicznym istnieją istotne kwestie prawne, które do tego skłaniają. Artykuł stanowi próbę ich syntetycznego wskazania.
  • Studia i opracowania
    • 100 lat rozpoznawania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych
      Do refleksji nad tytułowym zagadnieniem skłania przypadająca w tym roku setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Artykuł pokazuje drogi rozwoju ubezpieczeń społecznych oraz rozpoznawania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości do chwili obecnej. W toku tego rozwoju dokonywano wielu reform, wśród których można wyróżnić, do 1985 roku, uchwalenie ustawy o ubezpieczeniu społecznym, ustawy Prawo o sądach ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych. Od 1985 r. sprawy na etapie sądowym są rozpoznawane przez sądy powszechne. Z kolei realizacja ubezpieczeń społecznych – na etapie przedsądowym – należy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
    • Sprawozdanie z kolokwium „Ponownie przemyśleć solidarności w Europie”
      Debata w ramach kolokwium nt. „Ponownie przemyśleć solidarności w Europie” odbyła się w dniach 18 i 19 czerwca 2018 r. w College de France w Paryżu. Pierwsza część kolokwium była poświęcona politykom: fiskalnej, monetarnej, ochrony środowiska i społecznej. Uczestnicy debaty skupili się na erozji systemów solidarności w tych dziedzinach, w szczególności w zakresie prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych. Druga część kolokwium stanowiła otwarcie szerokiej, europejskiej dyskusji o kryzysie, jaki dotyka UE, i sposobów wyjścia z niego z perspektywy: Belgii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Niemiec, Polski, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Włoch i Szwecji. Kolokwium zaowocowało Listem otwartym „Demokracja w Europie”, sygnowanym przez większość jego uczestników, opublikowanym w najważniejszych krajowych dziennikach (w Polsce w „Rzeczpospolitej” z 3 października 2018 r.). Demokracja, tym samym solidarności zostały wskazane jako poszukiwane azymuty dla Europy.
  • Wykładnia i praktyka
    • Specyfika zatrudnienia artystów na podstawie umowy o pracę
      Podstawa zatrudnienia artystów bywa różna, w zależności od ich wyboru, okoliczności podjęcia pracy lub jej charakteru. Mogą zdecydować się na kontrakt, czyli umowę prawa cywilnego, samozatrudnienie lub umowę o pracę. W publicznych jednostkach kultury ugruntowanym zwyczajem jest nawiązywanie z artystami stosunku pracy. Należą do nich aktorzy, reżyserzy, muzycy, śpiewacy, tancerze, dyrygenci i in. W stosunku do artystów pracodawca z reguły ma inne oczekiwania niż od pracowników administracyjnych. Wynikają one przede wszystkim z charakteru ich pracy, lecz także specyfiki jej wykonywania. Niełatwo wykazać podporządkowanie artystów, które zasadniczo dotyczy organizacyjnej strony pracy. Autorka przedstawia odrębności w zatrudnieniu artystów. Porusza problem nawiązywania, realizacji umowy i rozwiązywania umów o pracę.
    • Nowelizacja ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego
      Autor omawia nowelizację ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego oraz podejmuje próbę jej oceny. Zmiany wprowadzone do ustawy są efektem współpracy partnerów społecznych. Mają charakter kompleksowy – dotyczą wielu różnych zagadnień funkcjonowania zarówno Rady Dialogu Społecznego, jak i wojewódzkich rad dialogu społecznego. Można je podzielić na trzy główne grupy. Pierwsza grupa zmian dotyczy rozszerzenia kompetencji Rady. Druga grupa, jak określił to projektodawca, ma na celu wzmocnienie organizacyjne Rady. Trzecia grupa zmian obejmuje wojewódzkie rady dialogu społecznego. Ustawa nowelizująca nie zwiększa samodzielności organizacyjnej Rady, a tym samym nie realizuje dyspozycji art. 87 ustawy o Radzie Dialogu Społecznego. Zmiany w niej zawarte stanowią istotny krok w rozwoju instytucjonalnego dialogu społecznego w Polsce, ale na pewno nie krok przełomowy.
    • Zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej jako warunek przyznania prawa do wcześniejszej emerytury
      Autorka omawia przesłanki przyznania prawa do wcześniejszej emerytury rolniczej, koncentrując uwagę na pojęciu „zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej”. Ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie definicji legalnej tego pojęcia. W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników pojęcie „zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej” zostało wyjaśnione w art. 28 ust. 4 na potrzeby częściowego zawieszenia emerytury lub renty rolniczej, a nie przyznania prawa do tego świadczenia. Zdaniem autorki w tej sytuacji zasadne jest przyjęcie, że ta przesłanka przyznania prawa do wcześniejszej emerytury jest spełniona, gdy rolnik faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, a nie tylko w przypadkach określonych art. 28 ust. 4 ustawy.
  • Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
    • Zawieszenie stosowania przepisów dotyczących obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego
      Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości UE w dniu 19 października 2018 r. wydała postanowienie w sprawie C-619/18 R, Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym Polska została zobowiązana do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów dotyczących obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego.
  • Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
    • Hierarchia między układem zbiorowym pracy a innym porozumieniem zbiorowym – najnowsze orzecznictwo
      Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące hierarchii między układem zbiorowym pracy a innym porozumieniem zbiorowym w odniesieniu do sytuacji, gdy inne porozumienie zbiorowe zostało zawarte później niż obowiązujący w zakładzie układ zbiorowy pracy.
  • Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
    • Jeszcze o urlopie rodzicielskim
  • Nowe przepisy
  • Przegląd Dzienników Ustaw z 2018 r. od poz. 1864 do poz. 2031
  • Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 listopada 2018 r.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz